Historia portali społecznościowych w Polsce

„Z perspektywy Katarzyny” / felieton /

W obecnych czasach głównie korzystamy z amerykańskich społecznościówek i komunikatorów. Jednak nie każdy pamięta, że i Polska chciała mieć swoje miejsce w tych kategoriach. Jest również wiele portali, które choćby 15 lat temu wiodły prym, a dziś są już prawie zapomniane. Co więc powstało w ich miejsce?

Jeśli chodzi o Polskie podwórko, to warto zacząć od sławnej Fotka.pl. Chyba każdy z nas miał tam konto. Było to pionierskie przedsięwzięcie w Polsce. Jego lata świetności to 2001-2010, kiedy doskonale integrował funkcje serwisu randkowego i społecznościowego. Dzięki niemu miliony użytkowników mogły po raz pierwszy wymieniać prywatne wiadomości i organizować spotkania w rzeczywistości. Nazwa 'Fotka’ sugeruje, że głównym celem tego portalu jest udostępnianie zdjęć, co sprawia, że przypomina nieco Instagrama. Niemniej jednak, mimo wcześniejszej chwały, Fotka ewoluowała w kierunku typowego portalu randkowego. Obecnie przyciąga około 300 tysięcy aktywnych użytkowników miesięcznie, a znaleźć ją można pod bardziej zagranicznym adresem fotka.com.

Nasza Klasa – największy polski portal społecznościowy, który niestety zakończył swoją działalność 27 lipca 2021 roku. Portal istniał przez prawie 15 lat, a pierwsze pięć to okres największego rozkwitu. Dowodem na to jest fakt, że w czerwcu 2010 roku blisko 14 milionów osób miało aktywne konta na tej platformie. Sukces Naszej Klasy był rezultatem pobudzania w polskim społeczeństwie sentymentów związanych ze szkolnymi latami. Portal oferował możliwość udostępniania linków do YouTube, różnorodne grupy tematyczne, prywatną pocztę, komunikator internetowy, gry online oraz posiadał swoją walutę, znaną jako eurogąbki. Zróżnicowanie tych funkcji przyczyniło się do ogromnej popularności Naszej Klasy, która jednak w ostatniej dekadzie stopniowo spadała. Obecnie, pod adresem internetowym portalu, dostępna jest platforma z grami online.

Nasza Klasa powstała na wzór dwóch innych zagranicznych portali – powstałego w 1995 roku Classmates.com oraz SixDegrees.com z 1997 roku. Serwisy te umożliwiały użytkownikom odnalezienie swoich znajomych i wysłanie im zaproszenia. Nazwa tego ostatniego odnosiła się do teorii, według której wystarczy maksymalnie sześć kroków (znajomych-znajomych), aby poznać dowolną osobę na świecie. Niemniej jednak, pomimo obiecującego startu, serwis istniał jedynie przez 4 lata.

MojaGeneracja.pl – Kolejny ceniony kiedyś rodzimy portal społecznościowy, będący własnością GG Network, który działał w okresie od 2007 do 2012 roku. Każdy użytkownik tej platformy miał możliwość prowadzenia własnego bloga, udostępniania zdjęć i uczestniczenia w dyskusjach na grupach tematycznych. Portal zdobył szybko dużą popularność, osiągając 16 lat temu rejestrację 5 milionów kont, z blisko 3 milionami regularnie logujących się użytkowników. Jednak pod koniec 2012 roku liczba aktywnych użytkowników znacząco spadła, co doprowadziło do zakończenia działalności portalu.

Warto w tym miejscu wyjaśnić, czym była spółka GG Network. Starszym użytkownikom znany jako Gady Gadu – jest to polski komunikator internetowy, dla starszych użytkowników spełniał funkcję dzisiejszego messangera. Obecnie właścicielem jest firma Fintecom. Gadu-Gadu zostało uruchomione 15 sierpnia 2000 roku i szybko zdobyło dużą popularność. Według danych udostępnionych przez firmę, już pierwszego dnia zarejestrowało się w systemie 10 tysięcy osób. Platforma wypełniła istniejącą niszę na rynku, a w 2011 roku osiągnęła pozycję lidera. Emotikony Gadu-Gadu stały się kultowe, a dźwięk powiadomienia o nowej wiadomości, zaczerpnięty z jednej z kompozycji pulpitu systemu Windows 98, był powszechnie rozpoznawalny. Ciekawostką jest, iż było to także pionierski komunikator wykorzystany do publicznej dyskusji na orbicie okołoziemskiej. 27 czerwca 2008 roku zorganizowano rozmowę między użytkownikami a kosmonautami na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) z okazji 30. rocznicy lotu pierwszego polskiego kosmonauty Mirosława Hermaszewskiego. W 2011 roku Gadu-Gadu miało 6 milionów aktywnych użytkowników. Możemy również wyróżnić Gadu Gadu na głos, czyli płatną usługę, która umożliwia przeprowadzanie rozmów głosowych pomiędzy komputerem a telefonem, oraz wersję mobilną, która dostępna jest na licencji SMSware, a korzystanie z programu wymaga dokonania opłaty poprzez wysłanie wiadomości SMS na określony numer telefonu.

W latach 2000 na popularności zyskał mój ulubiony wtedy portal – MySpace. Pojawił się on na rynku w 2003 roku i do 15 czerwca 2009 zajmował 11. miejsce wśród najbardziej popularnych stron internetowych na świecie. Platforma ta umożliwiała użytkownikom komunikację i nawiązywanie znajomości online. Dzięki osobistym profilom każdy mógł opisać się oraz podzielić swoimi zainteresowaniami. Serwis pozwalał także na tworzenie galerii zdjęć i profili muzycznych. Twórcy MySpace szacowali, że ponad 250 milionów osób założyło tam konta. W pewnym okresie był to skuteczny sposób promocji dla młodych zespołów muzycznych, które udostępniały próbki swojej muzyki. Sama dzięki tej platformie poznałam wiele ciekawych muzyków z całego świata.

Następny portal o którym warto wspomnieć to LinkedIn – międzynarodowy serwis społecznościowy o charakterze biznesowym, założony w grudniu 2002 roku i uruchomiony w maju 2003 roku. W czerwcu 2016 roku platforma została przejęta przez Microsoft za kwotę 26,2 miliarda dolarów. LinkedIn jest dedykowany profesjonalistom, którzy poszukują pracy oraz stanowi doskonałe miejsce do prowadzenia działań z zakresu employer branding i budowania relacji B2B. Według relacji partnera OBTK, Norberta Kilena, znaczna część amerykańskich marketerów wyraża duże zainteresowanie LinkedIn. Dla wielu firm jest to narzędzie często ważniejsze niż Facebook. W Polsce szczególnie popularne są strategie ambasadorskie i employer brandingowe, natomiast w Stanach Zjednoczonych LinkedIn jest postrzegany jako ogromna platforma oferująca liczne przydatne funkcje wspierające procesy promocji i sprzedaży. Warto jednak zauważyć, że koszty promocji na tym serwisie są znacznie wyższe w porównaniu do na przykład Facebooka.

Jako polskiego odpowiednika LinkedIn można wskazać platformę GoldenLine.pl. Jest to polski serwis rekrutacyjny, specjalizujący się w usługach z zakresu rekrutacji i employer branding. Co miesiąc odwiedza go ponad 2 miliony użytkowników. GoldenLine dostarcza kandydatom oferty pracy, informacje dotyczące ocen pracodawców oraz umożliwia tworzenie profili zawodowych. Dla pracodawców platforma oferuje rozległe usługi rekrutacyjne, obejmujące możliwość publikacji ogłoszeń o pracę, korzystanie z Wyszukiwarki Kandydatów oraz skorzystanie z usługi rekrutacyjnej Jobile. Dodatkowo, GoldenLine wspiera firmy w dziedzinie employer branding, umożliwiając zakładanie Profili Pracodawców i korzystanie z wyspecjalizowanej Agencji EB, która świadczy doradztwo, szkolenia z zakresu employer branding oraz prowadzi kampanie marketingu rekrutacyjnego. Portal został założony latem 2005 roku, a w maju 2009 roku liczba profili użytkowników przekroczyła pół miliona. W sierpniu 2017 roku zarejestrowanych użytkowników było już ponad 2,5 miliona.

We wrześniu 2011 roku powstał Snapchat, który dokonał rewolucji w mediach społecznościowych. Aplikacja umożliwia wysyłanie krótkich filmików trwających maksymalnie 10 sekund, a także zdjęć wraz z podpisami. Krótkie filmiki możemy dodawać również na platformie TIKTok, który założony został przez chińską firmę ByteDance w dniu 20 września 2016 roku. Obecnie jeden jak i drugi portal są jednym z najszybciej rozwijających się mediów społecznościowych.

Natomiast fotograficznym serwisem społecznościowym możemy nazwać Instagram, którego właścicielem od 2012 roku jest Facebook. Zapewnia on użytkownikom możliwość edycji zdjęć i filmów oraz stosowania do nich cyfrowych filtrów, a także udostępnianie ich na różnych platformach społecznościowych. Jedną z charakterystycznych cech tej aplikacji było nadawanie zdjęciom kwadratowego kształtu, podobnie jak w aparatach do fotografii błyskawicznej firmy Polaroid. To odróżniało ją od powszechnego stosowania proporcji obrazu 4:3, charakterystycznego dla większości aparatów fotograficznych i urządzeń mobilnych z funkcją aparatu. Od 27 sierpnia 2015 roku użytkownicy mieli także możliwość umieszczania zdjęć i filmów w innych formatach obrazu, co niestety zmniejszyło popularność tej platformy.

Warto wspomnieć tutaj o popularności Facebooka, który jest właścicielem nie tylko Instagrama, ale również Messanger i What’s Up. Uruchomiony został 4 lutego 2004 roku na Harvardzie i początkowo zorientowany na studentów tejże uczelni. Dwa lata później, platforma została udostępniona dla wszystkich użytkowników powyżej 13 roku życia. Od 2008 roku działa także wersja w języku polskim. 28 października 2021 roku firma zmieniła swoją nazwę na Meta, co ma podkreślać postępy w obszarze wirtualnej rzeczywistości, rozwijanie platform oraz narzędzi do tworzenia cyfrowych światów, w których ludzie mogą poruszać się i komunikować ze sobą.

Ostatnim serwisem, który warto tu wymienić jest YouTube. Platforma ta została założona 14 lutego 2005 roku w Stanach Zjednoczonych. Umożliwia ona bezpłatne udostępnianie, edycję, transmitowanie na żywo i komentowanie filmów. Jest częścią korporacji Google i, po Facebooku, zajmuje drugie miejsce pod względem popularności wśród serwisów społecznościowych na całym świecie. Każdego użytkownika można zaobserwować, a do filmów dodawać polubienia oraz komentarze. To nadaje jej znamiona serwisu komunikacyjnego.

Zarówno Facebook, jak i YouTube powoli idą w monetyzację. Wysyp reklam i próśb o wykupienie pakietów się zwiększa. Jestem więc ciekawa w jaką stronę pójdę przez to media społecznościowe? Czy zaczną w najbliższej przyszłości powstawać darmowe odpowiedniki, próbujące wybić się na tle znanych i lubianych przodowników?

KOW