Czar wielkanocnych świąt – Pilchowickie jarmarki
,,Należało było przed wielkim Piątkiem w tym opisaniu
umieścić Kwietną Niedzielę, ale związek pasjów postnych z pasjami wielkopiątkowymi
pociągnął do siebie, jak sznurem pamięć swoją – Kwietną Niedzielę z niej wytrąciwszy, do której teraz
się zwracam”[…] ( Jędrzej Kitowicz (1727 – 1804 )- ,,Opis Obyczajów”).
Są takie święta, które tradycyjnie poprzedzane są kiermaszami, jarmarkami. Niezależnie od wyznania i części świata, wszędzie wygląda to podobnie… Polska ma bogate tradycje związane z obchodzeniem świąt kościelnych, na Śląsku nikt nie może sobie wyobrazić Śmiyrgusa i Zmartwychwstania, czyli świąt wielkanocnych bez wcześniejszego odwiedzenia jarmarku na którym można zakupić palmę, ozdoby a także zakosztować jadła świątecznego i wypieków rękami ludowych artystek wykonanych… Wielu ludzi pióra poświęcało sporo miejsca na wyrażenie swoich myśli o tym szczególnym czasie, kiedy wszystko się budzi do życia. Jędrzej Kitowicz – ksiądz, historyk, pamiętnikarz (więcej nawww.kitowicz.pl) napisze tak;
,,Była to swawola powszechna w całym kraju tak między pospólstwem, jako też między dystyngowanym. W poniedziałek wielkanocny mężczyźni oblewali wodą kobiety, a we wtorek i w inne następujące dni kobiety mężczyzn, uzurpując sobie tego prawa aż do Zielonych Świątek, ale nie praktykując dłużej jak do kilku dni”…
Widzimy zatem, iż dawnymi czasy, święta te przybierały niezwykle bogate, podobnie jak dziś, niekoniecznie z kościołem i wiarą związane tradycje. Wiele ludowych podań i zwyczajów związanych z tymi świętami odchodzi w zapomnienie, warto więc wracać pamięcią do minionych czasów… Jarmarki i kiermasze świąteczne bronią się dzielnie i mają się dobrze.
Tradycyjnie już organizatorami jarmarku wielkanocnego w Pilchowicach było Stowarzyszenie Pilchowiczanie Pilchowiczanom, a także Sołtys wraz z Radą Sołecką oraz GOK Pilchowice. Patronatem tegoroczną imprezę objął Wójt Gminy Pilchowice pan Maciej Gogulla. Jarmark oraz wszelkie imprezy jarmarkowi świątecznemu towarzyszące prowadziła ; Pani Teresa Bochenek – Dyrektor Miejskiej Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 2 im. Karola Miarki w Knurowie.
W niedzielny poranek 20 marca sala widowiskowo sportowa zespołu Szkół w Pilchowicach została wypełniona straganami i stoiskami z wszelkiego rodzaju świątecznymi cudeńkami. Należy w tym miejscu podziękować dyrektorowi miejscowej szkoły panu Łukaszowi Kwiotkowi który otworzył bramy szkoły, i to dzięki życzliwości pana dyrektora jarmark mógł się odbyć.
Przy jednym ze stolików nauczyciel pan Aleksander Bartlik udzielał informacji w sprawie organizacji kolonii letnich dla dzieci Gminy Pilchowice których organizatorem jest biuro INDEX.
Program tegorocznego jarmarku obfitował w wiele atrakcji, i tak, o godzinie 13.00 wystąpiła młodzież ze studia Tańca EFFORTE pod kierownictwem Darii Leszczyńskiej, działającym od października 2015 roku przy Gminnym Ośrodku Kultury w Pilchowicach. 30 minut później, publiczność miała okazję podziwiać występujące dzieci i młodzież z Teatru Młodych Castello.
Atrakcje i niespodzianki zmieniały się niczym w kalejdoskopie. O godz 14. 00 kolejna atrakcja i występ uczniów Zespołu Szkół w Pilchowicach. W rzeczy samej mogło się od tych atrakcji zakręcić w głowie. O godzinie 15.00 ogłoszone zostały wyniki konkursu G.O.K. Pilchowice ,,Kroszonka 2016”.
Komisja w składzie Halina Ząbek, Monika Kustra, Katarzyna Kocela – Bardeli, Leokadia Piechuta, Józef Nierychło, po burzliwej dyskusji wyłoniła zwycięzców tegorocznego konkursu ,,Kroszonka 2016”;
W kategorii dzieci szkolne:
I miejsce Emilia Szymkowska, II miejsce Julia Werwińska, III miejsce Kacper Kania, IV miejsce Julia Ząbek i IV miejsce Michał Robok.
W kategorii młodzież; I miejsce Katarzyna Sapik, II miejsce Hanna Kaszek, III miejsce Kacper Hadasz
Kategoria dorośli; I miejsce Łukasz Gwóźdź, II miejsce Angelika Miera, III miejsce Gabriela Sapik.
Kategoria prace zbiorowe; I miejsce ,,Muchomorki” ( 4-5 latki) Przedszkole Wilcza, II miejsce Przedszkole w Pilchowicach, III miejsce Przedszkole w Nieborowicach.
Występy młodych artystów Gminy Pilchowice, a także finał konkursu nie były jak się okazuje jedynymi atrakcjami świątecznego jarmarku.
Na miejscu można było podziwiać wystawę rękodzieła Ewy Pachowicz, mieszkanki Wilczy. Najmłodsi pod okiem pedagogów z Klubu Malucha działającym na terenie Wilczy i Żernicy mieli okazję do wypróbowania swoich zdolności artystycznych w zdobieniu (kroszeniu) jajek i wykonywaniu ozdób wielkanocnych. Było także coś dla miłośników dobrej książki…
Organizatorzy zadbali także o zorganizowanie kiermaszy wszelkiego rodzaju przedmiotów rękodzielniczych i wyrobów spożywczych z przepisów starki – czyli smacznych, zdrowych bo naszych… W warsztatach które prowadzili mistrzowie rękodzieła, można było zasięgnąć fachowej rady, a także samemu spróbować sił jako przyszły ludowy artysta. Tradycyjnie miejscowe przedszkolaki wystawiały swoje prace, które cieszyły się dużym zainteresowaniem wśród zwiedzających.
Na nieco zmęczonych podziwianiem kolorowych atrakcji czekał kącik kawowy gdzie można było również rozkoszować się smakiem specyjałów które zostały przygotowane na tą okazję przez miejscowe gospodynie. Jako że, Pilchowice znane są jako miejscowość w której prężnie działa grupa młodych podróżników warto przy tej okazji wspomnieć o tradycjach wielkanocnych świąt obchodzonych w kilku europejskich krajach…
Z przymrużeniem oka;
Islandia. Mieszkańcy tej tajemniczej wyspy ponad wszystko upodobali sobie jajka niespodzianki. W tych wielkanocnych mają się znaleźć telefony komórkowe, biżuteria a nawet listy z oświadczynami, pytanie, czy nie zapomniano przypadkiem o najmłodszych?
Rosjanie składając sobie życzenia jak na miłujący pokój naród przystało trzykrotnie całują się w policzek. Obdarowują się także pisankami i drobnymi upominkami (podobnie dzieje się i u nas).
,,Cwetnica” w Bułgarii, a u nas Niedziela Palmowa (Kwietna Niedziela – Jędrzej Kitowicz, widać wyraźne powiązanie z naszym nazewnictwem tych świąt), to święto w którym imieniny obchodzą wszyscy, noszący imiona kwiatów, a należy dodać, że w Bułgarii cieszą się one szczególnym uznaniem. Norwegowie, co wydawać by się mogło chwalebnym zwyczajem, wielkanocne święta przeznaczają na czytanie książek, jednakże obowiązkową lekturą współczesnych Wikingów to kryminały, pewnie to jeden z niewielu krajów który obchodzi te święta na smutno. Więcej ciekawostek z tym tematem związanych na (.maryn55blog.onet.pl / 2008 / 03 / 118 / wielkanocne / życzenia – opowieści – ciekawostki – wiersze).
U nas Wielki Post, to przede wszystkim wewnętrzne wyciszenie. Czas oczekiwania przeznaczamy także na nieco radości a więc jarmarki, kiermasze, a już za chwilę, radość Zmartwychwstania Pańskiego, Lany Poniedziałek ( śmigus dyngus, czy też nasz śmiyrgus ). moc prezentów, życzenia. Szał radości wprawiający Polaków w istny zawrót głowy, nie tylko z wrażenia i samych świątecznych duchowych emocji… Dzień następny to powrót do rzeczywistości, alarm budzika, i do roboty. Cóż jednak wart byłby świat bez tej odrobiny fantazji, to o czym zapominamy na co dzień, wraca w święta. Na krótko wprawdzie lecz u wielu z nas pozostawia ślad ludzkich odczuć, a po naszemu daje nam więcej prądu – energii.
Oby wystarczyło do następnych świąt…
Podziękowania należą się wolontariuszom i sponsorom, państwu; Aleksandrze Bala, Tomaszowi Białasowi, Markowi Bogackiemu, Piotrowi Ciupke, Danucie Hadasz, Sylwii Czenczek, Bogumile i Tomaszowi Nocoń, Piotrowi Surdelowi, oraz Joachimowi Sznapce.
Relacja : Tadeusz Puchałka
