Święci Cyryl i Metody – Patroni Europy – a może i… Knurowa?

Na taki pomysł wpadł Bogusław Szyguła kustosz knurowskiej Izby Tradycji

Wieś Knurów z racji swojego rolniczego rodowodu od wieków czciła jako swego patrona świętego Izydora Oracza- patrona rolników, zaś Krywałd świętego Antoniego z Padwy.

Powstałe z połączenia Knurowa, Krywałdu i Szczygłowic- miasto Knurów do dziś nie ma swego wspólnego patrona. Może z okazji obchodzonego jubileuszu 70-lecia poświecenia Kościoła
pw. Świętych Cyryla i Metodego przyszedł czas, by zastanowić się i wybrać Patrona naszego miasta ?

Patron – zgodnie z “encyklopedyczną” definicją – to opiekun, protektor, wzór do naśladowania, osoba zasłużona, orędownik w sprawach szczególnych. Święty patron to osoba wyniesiona na ołtarze, wzór cnót religijnych i autorytet moralny, z pokorą znosząca przeciwności losu, osoba otoczona pobożną czcią i kultem, zalecana do naśladowania przez wiernych. Obcując z Bogiem jest w stanie wyprosić u niego łaskę dla żyjących i okazać im pomoc.

Przez wieki patronami byli święci, po to by ludzie znużeni gonitwą za ziemskimi doznaniami, zmęczeni przesytem czy brakiem ziemskich dóbr, zaczęli szukać kontaktu ze światem duchowym.

Stąd wniosek, by Patronem Miasta był święty, godny naśladowania, który byłby człowiekiem z krwi i kości. Dokonania Jego miałyby być wzorem i inspiracją do naszych działań, zwłaszcza w tak przełomowych, swoiście trudnych czasach, jak te, w których obecnie żyjemy. Patron ten miałby sprawić, zarówno duchową opiekę nad miastem, ale i przyczynić się do tego, by ludzie żyjący w tym mieście naśladując jego działania i życie stawali się lepsi, chętni do pozytywnego działania. Stąd przed wybraniem knurowskiego Patrona Miasta, mieszkańcy powinni być zaznajomieni z dokonaniami przyszłego Patrona.

Zarówno sylwetki Świętych i ich postawy godne naśladowania, jak i sprawy duchowe- niezwykłe znaki czasu jakie w związku z Św. Cyrylem i Metodym w Knurowie się zdarzyły.

I.Tysiąc sto lat temu, Święci Cyryl i Metody, zamierzali stworzyć Europę naszych pragnień, głosząc równość praw każdego człowiek i całych narodów, odrzucając postawy wyższości, pogardy oraz zniewolenia ludzi i słabszych narodów- co jest teraz powszechnym standardem.

II.Wyznawali zasadę jedności, dostrzegając i szanując tradycje i odrębność.

III.Wprowadzili prawo używania języka rodzimego w liturgii, rozumiane jako fundamentalne prawo człowieka. Udomowili ewangelię- tym samym przekazali wspaniałe dziedzictwo wartości duchowych- współtworząc kulturę Europy, wnieśli zasadniczy wkład w kulturę i literaturę narodów słowiańskich.

IV.Doceniając te zasługi, Ojciec Święty Jan Paweł II, swym listem apostolskim z 1980 roku, ogłosił Świętych Cyryla i Metodego- Patronami Europy. W 7. Roku swego pontyfikatu, ogłosił encyklikę – Slavorum Apostoli – Apostołowie Słowian, jedyną encyklikę poświęconą Świętym.

V.Knurów- Górnośląski Velehrad – to miasto szczególne ze względu na kult i wyjątkowe zdarzenia związane z Patronami Europy.

– W założeniu parafii Św. Cyryla i Metodego w Knurowie w 1938 roku, brali aktywny udział uczestnicy kongresów velehradzkich, rodzeni bracia- księża Jan i Alojzy Koziełek, którzy po dokonaniu zamysłu swego życia umierają w wigilię Ofiarowania NMP – 20 listopada, pierwszy w 1938 roku po poświęceniu kamienia węgielnego, drugi w 1949 roku po poświęceniu kościoła. Dzień ten, w 1938 i 1939 roku, był niedzielą- dniem Zmartwychwstania Pańskiego.
– W latach 60., znakomity rzeźbiarz Henryk Burzec z Zakopanego, dokonując nowego wystroju kościoła, przedstawił Świętych nauczających lud pogański w gaju, a za modeli do rzeźb “patronów”, wybrał młodych wikarych naszej parafii, którzy aktywnie uczestniczyli przy tworzeniu wystroju knurowskiej świątyni, prowadząc z nim długie, nocne dyskusje na tematy artystyczne i teologiczne. Tak się złożyło, że obaj zostali misjonarzami, kontynuując dzieło misyjne naszych Patronów pracując na misjach- Ks. January Liberski prowadził działalność misyjną w Zambii, natomiast Ks. Henryk Loska – (który złożył śluby zakonne i przyjął imię – “Ojciec Augustyn”- jak wielki czciciel Matki Boskiej Częstochowskiej z Jasnej Góry- obecnie mieszka w Estonii (na początku był również a Afryce). Czterej księża wywodzący się z naszej parafii, wzorem św. Cyryla i Metodego, zostali Misjonarzami, wprowadzając w życie Ich sposób ewangelizacji.
– W 1938 roku do knurowskiej parafii Św. Cyryla i Metodego, przywieziona została z Velehradu, Kopia obrazu Jana Matejki, podarowana Słowianom, w 1885 roku, na której przedstawieni zostali św. Cyryl i Metody oraz Matka Boska Częstochowska oraz ikona “ To są Ojcowie nasi”. Pierwszym wystrojem naszego kościół były rzeźby świętych Cyryla i Metodego, wykonane przez Pana Masarza, odzwierciedlające postacie Patronów z otrzymanego obrazu Matejki. Rzeźby te w latach 60., zostały przekazane do nowo powstałej parafii Św. Cyryla i Metodego w Załęskiej Hałdzie.
– w latach 80. parafianie wybudowali na nowych osiedlach, kościół- córkę, który nawiązując do symboliki Jana Matejki, został powierzony opiece Matki Boskiej Częstochowskiej.
– Mamy miasta partnerskie na Węgrzech, w Słowacji i Czechach. Tam kult tych świętych jest bardzo rozpowszechniony, w Czechach i na Słowacji 5 lipca , dzień patronów św. Cyryla i Metodego jest Świętem Państwowym. Moneta Euro na Słowacji ( po wielu kłopotach i przepychankach z UE )
na rewersie ma wizerunek Świętych Cyryla i Metodego.
Po wybudowaniu nowych osiedli w Knurowie, parafia nasza liczyła 30 tysięcy mieszkańców. Starania o budowę nowego kościoła, nie przyniosło efektów. Władze zasypywane były listami z podpisami mieszkańców, bez skutku. Parafianie od Cyryla i Metodego wielokrotnie pielgrzymowali do Jasnogórskiej Pani – Królowej Polski, zawierzając budowę nowego kościoła na powstałych osiedlach w Knurowie, wstawiennictwu Matki Boskiej Częstochowskiej (co jest odnotowane w Jasnogórskiej- “ Wieczystej Księdze Świętego Niewolnictwa”). W podjętym zobowiązaniu przyjęli, że nowo powstały kościół będzie właśnie pod Jej wezwaniem. Gdy więc w maju 1979 roku otrzymali zezwolenie na budowę nowego kościoła, wystosowali kolejne prośby, tym razem od biskupa o akceptację Patronki nowego kościoła. Biskup Katowicki- Herbert Bednorz- przychylił się do próśb parafian i erygował kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej. Zachęceni słowami Ojca Świętego
Jana Pawła II zawartymi w encyklice “Slavorum Apostoli”, w celu przybliżenia działalności i dokonań Apostołów Słowian oraz Ich idei osobom, które o Patronach jeszcze nie słyszały, wydano obrazki
z modlitwą o jedność chrześcijan parafianie, wielokrotnie pielgrzymowali do Velehradu, Ołomuńca, Nitry, wydano nalepki, kartki, pieczątki, zorganizowano “Pocztę Ekumeniczną” i “Pocztę Szlakiem Działalności Apostołów Słowian”, co było swoistą formą ewangelizacji. Każdego 14.dnia miesiąca odbywają się nabożeństwa do Świętych przed ikoną „To są Ojcowie Nasi”, a w przedsionku kościoła znajduje się obraz Jana Wałacha ”koniec świata” gdzie przedstawieni są nasi świeci.

W roku 2004 kiedy to Polska stała się członem Zjednoczonej Europy po raz pierwszy młodzież LO ze swym katechetą ks, Marcinem Sochą zorganizowała Sesję Popularnonaukową o tradycji cyrylo- metodeńskiej pt. „W Europie zachowajmy własną
kulturę i tradycję” , która została zakończona wnioskiem młodzieży i zebranych gości ( z ks. proboszczem Eugeniuszem Górą, Przewodniczącym Rady Tomaszem Reginkiem, Starostą Powiatowym Michałem Nieszporkiem), aby Rada Miasta podjęła uchwałę i wystąpiła o ogłoszenie Świętych Cyryla i Metodego jako Patronów Knurowa. Mamy nadzieję, że kolejna inicjatywa, aby Patronami Miasta Knurów zostali Święci Cyryl i Metody, pozwoli lepiej poznać mieszkańcom Ich wkład w dzieło jedności, kultury i norm etycznych, które głosili tak dawno, a które dzisiaj na nowo odżywają.
.
Najwyższym miernikiem kultu i czci Świętych Cyryla i Metodego jest to, że obaj święci czczeni są jako apostołowie słowiańskich narodów, jak również jako współpatroni Europy nawet przez niewierzących.
W Republice Czeskiej i w Republice Słowackiej w dzień 5 lipca obchodzone jest święto Cyryla i Metodego jako święto państwowe. W Bułgarii, w dniu 11 maja, w święto Cyryla i Metodego obchodzony jest Dzień Oświaty Narodowej, a ustanowiony Order Cyryla i Metodego jest drugim co do ważności odznaczeniem państwowym.
Cyryl i Metody prowadzili misje w Księstwie Wielkomorawskim -czyli również na terenie dzisiejszej Małopolski i Śląska – naszej Małej Ojczyzny.
Z okazji 1150 rocznicy ich Misji ukazała się słowacka moneta – 2 EURO z wizerunkiem Świętych. Z okazji 70 rocznicy poświęcenia kościoła Św. Cyryla i Metodego w Knurowie , Mennica Górnośląska wybiła pamiątkowy numizmat z wizerunkiem świętych z ikony „to są Ojcowie Nasi”.

Jubileusz 70-lecia poświęcenia kościoła Świętych Cyryla i Metodego w Knurowie można uczcić
w naszym mieście poprzez organizację konkursów literackich , plastycznych, sesji naukowych, spotkania ekumeniczne, wydawnictwa min. encykliki “Slavorum Apostoli”. Encykliki, która zainspirowała nas do uważnego czytania i słuchania tego, co mówił nasz Papież Jan Paweł II ( Kościół CM znajduje się przy Rondzie Jana Pawła II) i jednocześnie zainspirowała nas do działania oraz zadania sobie pytania: “co ja czynię dla misji i nowej ewangelizacji, by chociaż jeden człowiek nieprzekonany dowiedział się o świadectwie Chrystusowym?”

Jak przekonać nieprzekonanych, nie zrażając ich równocześnie?

Nadanie Patrona Miasta wiąże się z Uchwała Rady Miasta i wymaga akceptacji księdza proboszcza miejsca i przesłaniu do Kongregacji Kultu i Dyscypliny Sakramentów wniosku o zatwierdzenie przez Arcybiskupa Metropolitę Górnośląskiego do
Congregatio de cultu divino et disciplina sacramentorum
Palazzo delle Congregazioni
Piazza Pio XII, 10
00193 Roma

Relacja : Bogusław Szyguła