Kraj: „Ustawa Kamilka” weszła w życie

15 sierpnia weszły w życie kluczowe przepisy tzw. „ustawy Kamilka”, które mają na celu zwiększenie ochrony dzieci korzystających z różnych usług. Każda instytucja, z której usług korzystają dzieci, musiała do tego czasu wdrożyć standardy ochrony małoletnich. Celem tych standardów jest wczesne dostrzeganie sygnałów, że dziecku może dziać się krzywda, oraz ochrona przed takim zagrożeniem.

Ustawa, będąca nowelizacją Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz innych ustaw, została uchwalona przez Sejm 18 lipca ubiegłego roku. Jej przepisy były wprowadzane etapami. Pierwszą ważną datą był 15 lutego, kiedy to osoby podejmujące pracę w placówkach związanych z działalnością z dziećmi musiały przedstawić zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego.

Od 15 sierpnia obowiązują nowe wymagania dotyczące tzw. standardów ochrony małoletnich, które stanowią jeden z najważniejszych elementów ustawy. Wprowadzenie tych standardów jest obowiązkowe dla wszystkich instytucji, z których usług korzystają dzieci, w tym placówek oświatowych, opiekuńczych, wychowawczych, religijnych, artystycznych, medycznych, rekreacyjnych i sportowych.

Jak podkreśliła Renata Szredzińska, szefowa Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, ustawa wytycza ramy tych standardów, ale nie narzuca ścisłych wymogów co do ich treści. Ma to na celu umożliwienie instytucjom dostosowanie zasad postępowania do specyfiki ich działalności oraz zapewnienie skutecznej ochrony dzieci.

Standardy mają pomóc w identyfikacji i reagowaniu na niepokojące sygnały, które mogą świadczyć o krzywdzie dziecka. Wskazują one na konieczność spisania zasad bezpiecznych relacji dorosły-dziecko oraz procedur interwencji w przypadku podejrzenia przemocy.

Wdrożenie standardów będzie monitorowane przez instytucje samorządowe i Państwową Inspekcję Pracy. Za uchybienia grożą kary w postaci nagany lub grzywny – 250 zł za pierwsze wykroczenie oraz 1000 zł w przypadku ponownego stwierdzenia naruszenia.

Ustawa wprowadza również inne istotne rozwiązania. W ubiegłym roku przyjęto Krajowy Plan Przeciwdziałania Przestępstwom Przeciwko Wolności Seksualnej i Obyczajności na Szkodę Małoletnich na lata 2023-2026. Przy Ministerstwie Sprawiedliwości powołano Zespół do spraw analizy zdarzeń, w wyniku których małoletni poniósł śmierć lub doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Zespół prowadzi tzw. Serious Case Review, mający na celu analizę i poprawę działań systemu ochrony dzieci w sytuacjach przemocy.

Dodatkowo, powołano Zespół do spraw Ochrony Małoletnich, a do końca 2025 roku ma powstać Krajowy Plan Przeciwdziałania Przemocy na Szkodę Małoletnich.

Nowelizacja została wprowadzona pod presją opinii publicznej i specjalistów zajmujących się prawami dziecka, po tragicznym przypadku ośmioletniego Kamila z Częstochowy, który został zamordowany przez ojczyma, mimo że otoczenie i pomoc społeczna nie zareagowały na czas. Eksperci wówczas zaproponowali zmiany w prawie, które mają na celu wzmocnienie ochrony dzieci przed przemocą.

Z danych Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę wynika, że każdego roku w Polsce stwierdza się niemal 4000 przestępstw fizycznego i psychicznego znęcania się nad dziećmi. Ponadto, 41% dzieci przyznaje, że doświadczyło przemocy ze strony bliskich dorosłych. Policja odnotowała, że w 2023 roku ponad 17 tys. małoletnich doznało przemocy domowej, a 611 dzieci trafiło do pieczy zastępczej. Szacuje się, że co roku około 30 dzieci traci życie w wyniku przemocy ze strony dorosłych.

Info: PAP