Kraj: Polska jest wśród europejskich liderów! Nie ma jednak powodów do radości…

Polska – jak wskazują najnowsze raporty – znalazła się w niechlubnej czołówce europejskich liderów w dziedzinie wyludniania. Dane z pierwszego półrocza 2024 roku dostarczają niepokojących informacji: liczba urodzeń spadła o dziewięć procent w porównaniu do tego samego okresu roku poprzedniego. Co więcej, w czerwcu 2024 roku odnotowano dramatyczny spadek o 19,5 procent w porównaniu do czerwca 2023 roku. Taki stan rzeczy nie tylko ukazuje najnowsze statystyki, ale także staje się punktem wyjścia do analizy złożonych przyczyn tego zjawiska i jego konsekwencji dla społeczeństwa.

Według Głównego Urzędu Statystycznego, wskaźnik dzietności w Polsce wynosi obecnie 1,16 – jest to najniższy poziom w historii kraju i jeden z najniższych w całej Europie. Tak niska dzietność, obok podobnych problemów w innych krajach takich jak Hiszpania, Malta, Litwa, Włochy czy Finlandia, plasuje Polskę na czołowej liście państw z najcięższymi problemami demograficznymi. Zaskakuje szczególnie fakt, że mimo licznych działań mających na celu poprawę sytuacji, wskaźnik dzietności w Polsce nie przekroczył poziomu 1,45, który odnotowano w 2017 roku. Od tego czasu, mimo wysiłków kolejnych rządów, obserwujemy ciągły spadek.

Jednym z kluczowych czynników wpływających na decyzje Polaków dotyczące posiadania potomstwa jest niepewność gospodarcza. Wzrost kosztów życia, trudności na rynku pracy oraz obawy związane z przyszłością gospodarki wpływają na decyzje rodzinne. Wzrost cen mieszkań, trudności w dostępie do żłobków i przedszkoli, a także problemy z zapewnieniem odpowiedniej opieki dla dzieci, są nieocenionymi barierami dla młodych rodzin.

Pandemia COVID-19 również odegrała istotną rolę w spadku liczby urodzeń. Zawirowania związane z pandemią, obawy zdrowotne oraz zmiany w stylu życia, które wpłynęły na codzienność Polaków, miały wpływ na decyzje o planowaniu rodziny. Strach przed przyszłością i niepewność związana z pandemią mogą skutecznie zniechęcać do decyzji o posiadaniu dzieci.

Wysoki koszt mieszkań oraz deficyt żłobków i przedszkoli są kolejnymi istotnymi czynnikami wpływającymi na niską dzietność. Dla wielu młodych rodzin, szczególnie kobiet, które w Polsce są głównie odpowiedzialne za opiekę nad dziećmi, powrót na rynek pracy staje się trudny lub wręcz niemożliwy. Deficyt placówek opiekuńczych utrudnia rodzicom powrót do aktywności zawodowej, co wpływa na decyzję o posiadaniu dzieci. Wzrost kosztów życia sprawia, że wiele rodzin nie czuje się na siłach, aby podjąć decyzję o powiększeniu rodziny.

Warto również zwrócić uwagę na zmieniające się wzorce rodzinne. Wiek, w którym kobiety decydują się na posiadanie dzieci, wzrósł o niemal pięć lat – z 26 do niemal 31 lat. To zmiana, która w dużej mierze wynika z rosnącej liczby kobiet dążących do realizacji kariery zawodowej oraz zmieniających się priorytetów życiowych. W województwie mazowieckim i małopolskim kobiety najpóźniej decydują się na dzieci, podczas gdy w województwie warmińsko-mazurskim podejmują decyzję o macierzyństwie najwcześniej.

W latach 80-tych XX wieku wskaźnik dzietności w Polsce przekraczał poziom 2,2, a liczba urodzeń wynosiła około 700 tysięcy rocznie. Pokolenie, które wtedy się rodziło, teraz zbliża się do końca wieku, w którym możliwe jest posiadanie dzieci, co dodatkowo pogłębia problem niskiej dzietności.

Niska dzietność ma poważne konsekwencje dla przyszłości Polski. Wyludnianie się kraju prowadzi do wielu wyzwań, w tym do starzejącego się społeczeństwa i spadku liczby osób w wieku produkcyjnym. To z kolei wpływa na system emerytalny, gospodarkę oraz jakość życia społeczeństwa. Współczesne wyzwania demograficzne wymagają przemyślanych działań i rozwiązań politycznych, które będą w stanie przeciwdziałać negatywnym trendom.

Aby odwrócić trend wyludniania się kraju, konieczne są kompleksowe działania na rzecz poprawy sytuacji demograficznej. Wprowadzenie skutecznych polityk prorodzinnych, takich jak zwiększenie dostępności do żłobków i przedszkoli, poprawa warunków mieszkaniowych oraz wsparcie dla młodych rodzin, mogą przyczynić się do zwiększenia liczby urodzeń.

Długofalowe rozwiązania muszą uwzględniać również aspekty związane z równowagą między pracą a życiem rodzinnym, wsparciem finansowym dla rodzin oraz zapewnieniem stabilnych warunków życiowych. Ważne jest, aby polityki te były odpowiedzią na rzeczywiste potrzeby społeczeństwa i miały na celu poprawę jakości życia obywateli.

Polska stoi przed poważnym wyzwaniem demograficznym, które wymaga pilnej uwagi i skutecznych działań. Niska dzietność, spadek liczby urodzeń oraz zmieniające się wzorce rodzinne są sygnałem alarmowym dla polityków, społeczeństwa i ekspertów. Aby przeciwdziałać wyludnianiu się kraju, konieczne są kompleksowe działania, które będą w stanie poprawić sytuację demograficzną i zapewnić lepszą przyszłość dla kolejnych pokoleń. Wspólne wysiłki na rzecz poprawy warunków życia, wsparcia dla rodzin i zapewnienia stabilnych warunków mogą przyczynić się do zmiany obecnego trendu i budowy lepszej przyszłości dla Polski.