/ Kopalnia to nie tylko węgiel – część X /

Kopalnia Węgla Kamiennego „Knurów” obchodzi w tym roku jubileusz 120-lecia istnienia. To doskonała okazja, by przybliżyć naszym Czytelnikom jej historię i przy okazji samego miasta. Nie będzie to jednak opowieść o tym, jak przez lata wydobywano „czarne złoto”. Chcemy pokazać rolę i wpływ największego zakładu w Knurowie na życie mieszkańców z zupełnie innej perspektywy.
Za zgodą dr Arkadiusza Wojdowskiego na łamach naszej Platformy Informacyjnej będziemy w każdy wtorek oraz piątek publikować wybrane fragmenty rozprawy doktorskiej jego autorstwa pt. „Działalność socjalna w warunkach politycznych 1945-1989 – skala lokalna na przykładzie kopalni 'Knurów'”.
Zapraszamy do lektury…

Część X: Sport w latach 1950-1960
Sport odgrywał w okresie stalinizmu – jak zawsze państwach niedemokratycznych – ogromną rolę propagandową. Także w Knurowie przykładano do niego dużą wagę. Przykładowo, w 1951r. Koło Sportowe przy kopalni „Knurów” prowadziło następujące sekcje:
– piłka nożna (52 zawodników),
– kolarze (21 członków): wzięli udział w 10 zorganizowanych wyścigach kolarskich, m. in. „Dziennika Zachodniego”, „Sportu”, Górnik-Unia. Niewątpliwie znacznym mankamentem był fakt, że sekcja posiadała 2 rowery,
– bokserska (24 członków): zapowiadała się dobrze, ale nie pomagał zawodnikom brak sali do ćwiczeń. Rozegrano tylko 1 mecz wewnątrz klubowy. Poza tym pięściarze brali udział w imprezach z okazji Święta Pracy i rocznicy PKWN,
– hokejowa: miała duże braki w sprzęcie, ale przede wszystkim brakowało warunków do uprawiania sportu – nie było lodowiska. Sekcja rozegrała tylko 1 spotkanie. Zawodnicy zbudowali co prawda z własnej inicjatywy prowizoryczne lodowisko na miejscowym stadionie, ale mogli z niego korzystać ze względu na niesprzyjające warunki atmosferyczne (lekki przebieg zimy),
– gier ruchowych- 30 członków. Rozegrali 15 spotkań towarzyskich,
– tenisa stołowego- 10 członków. Sekcja osiągała sukcesy, zdobyła na mistrzostwach powiatu rybnickiego 1 i 2 miejsce juniorów, 1 miejsce w dublu juniorów i 4 miejsce seniorów.
Jak podkreślano z dumą, „członkowie wszystkich sekcji brali udział w obchodach świąt narodowych, występując zbiorowo w pochodzie”.
W 1955r. Koło Sportowe „Concordia „Knurów liczyła 325 członków. Działały wówczas:
– sekcja piłki nożnej: I drużyna seniorów grała w III lidze stalinogrodzkiej, osiągała średnie wyniki. II drużyna grała na szczeblu powiatowym, zajmowała środkowe miejsce w tabeli. I drużyna juniorów grała w II lidze juniorów,
– sekcja bokserska: w związku z odmłodzeniem drużyny nie brała udziału w mistrzostwach,
– sekcja hokeja na lodzie: w sezonie zimowym zajęła 1 miejsce w klasie B”,
– kolarska: zorganizowała wyścig kolarski na terenie Knurowa na trasie 30 i 75 km. Poza tym zawodnicy brali udział w zawodach organizowanych przez inne koła,
– sekcja siatkówki: nie brała udziału w rozgrywkach mistrzowskich, ponieważ ich nie zorganizowano,
– sekcja pingpongowa: brała udział w rozgrywkach na szczeblu powiatowym, zajęła 3 miejsce,
– sekcja gimnastyczna: wyłącznie zawodnicy młodociani, nie brali więc udziału w zawodach,
– sekcja lekkoatletyczna: wchodziło w jej skład 26 zawodników i zawodniczek,
– sekcja szachowa: zdobyła tytuł mistrza miasta Rybnika i powiatu rybnickiego, zakwalifikowano się do rozgrywek o awans do klasy wojewódzkiej,
– sekcja motorowo-rajdowa: zorganizowała zawody kwalifikacyjne. Poza tym w zawodach organizowanych przez sekcję motorowo-rajdową w Czerwionce zajęła 1 miejsce.
1 września 1952r. powstał Ludowy Zespół Sportowy w Knurowie, liczący 26 członków. Jego organizatorką była Natalia Wiatr. Zespół zorganizowano przy udziale hufca „SP” w Knurowie. Koło sportowe nie działało jednak sprawnie, bo spodziewano się pomocy ze strony Komendanta „SP” Knurów, ale tej pomocy nie otrzymano. Zespół trenował 3 razy w tygodniu (poniedziałek, środa, piątek), przed każdym treningiem czytano wiadomości sportowe. Trenowano w ”sali obywatelskiej” u Natalii Wiatr. Brakowało właściwie wszystkiego: sprzętu, strojów, trenerów.
Zespół posiadał 2 oszczepy, 1 dysk, 8 spodenek i koszulek, 1 komplet do siatkówki i 3 kolce do biegu. Członkowie płacili składkę w wysokości 2zł miesięcznie, żeby opłacić światło. Musieli także opłacać wszelkie wyjazdy. LZS prowadził sekcje: lekkoatletyczną, siatkówki, bokserską, piłki ręcznej, łyżwiarstwa i tenisa stołowego. Działał także zespół pieśni i tańca.
Lata 50. były okresem największych sukcesów Klubu Sportowego „Lignoza”. W 1950 r. Emil Kiszka pobił rekord Polski w biegu na 100 m, z rezultatem 10,5 sekundy. W 1952 r. reprezentował Polskę na Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach, na dystansie 100 m i w sztafecie 4x 100 m. Poza tym wystąpił dwukrotnie na Mistrzostwach Europy w Brukseli oraz Bernie i na Akademickich Mistrzostwach Świata w Budapeszcie.
——————-
Arkadiusz Wojdowski (ur. 20.04.1961) – Doktor Nauk Społecznych i Administracji. Prywatnie ojciec i mąż. Całe życie zawodowe poświęcił górnictwu. Przez 32 lata pracował w Kopalni Węgla Kamiennego „Knurów”. Jest Honorowym Dawcą Krwi oraz członkiem Polskiego Czerwonego Krzyża. Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za działalność w honorowym krwiodawstwie oraz w PCK. Posiada także odznakę „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu”.
Fot. Archiwum prywatne Arkadiusza Wojdowskiego