Knurów: Strach pomyśleć co nas czeka – problemy dotyczące kosztów w LWSM

Od co najmniej roku obserwujemy na rynku problemy związane z galopującymi kosztami i brakiem firm chętnych na wykonywanie prac budowlanych. Do problemu związanego ze znacznym wzrostem kosztów pracy (przez ostatnie 5 lat nastąpił wzrost o przeszło 50%) w ostatnim czasie drastycznie wzrosły i wzrastają ceny podstawowych materiałów budowlanych. Znaczne wahania cen powodują niechęć firm budowlanych do podpisywania umów z większym zakresem czasowym. Powodów jest kilka ale główne z nich to:

Stały wzrost cen materiałów budowlanych i ich braki na rynku

Koszty robót remontowych zwiększają się niemal z dnia na dzień. Głównym powodem podawanym przez wykonawców jest stały wzrost kosztów pracy i cen materiałów budowlanych, niektórych materiałów nie można w ogóle dostać w hurtowniach. Na styropian trzeba czekać, bo np. brakuje m.in. styrenu grafitowego koniecznego do jego produkcji I tak np. ceny drewna wzrosły o ponad 80%, a miedzi i stali nawet o 100%. Koszty farb i lakierów wzrosły o ponad 30%, polimerów o 60%. Płyną też sygnały z rynku budowlanego, że jest mała podaż niektórych materiałów, trzeba na nie czekać już niemal 3-krotnie dłużej niż jeszcze kilka miesięcy temu. Natychmiast znikają materiały drożejące najbardziej, bo firmy robią zapasy, a to jeszcze bardziej obniża podaż dla potrzebujących ich okazjonalnie. No i rosnące ceny paliw, które wpływają na koszty produkcji (transport surowców) i transportu gotowych produktów.

Ceny za metr sześcienny styropianu wystrzeliły w górę

Jeszcze w 2019 roku za 1 m³ styropianu można było zapłacić około 80 – 120 zł brutto. Teraz zapłacimy (brutto) średnio ok. 250 zł za m³ zwykłego styropianu służącego do ocieplania ścian. Aktualne (połowa sierpnia) ceny hurtowni STYRONET:

• Austrotherm EPS 033 – 299 zł 1 m³
• Austrotherm EPS 031 – 332 zł 1 m³

Po pierwsze. z powodu ostrej zimy, w lutym br. zamknięto 2 duże fabryki styrenu w Teksasie – Ineos Styrolution oraz LyondellBasell. Miało to ogromy wpływ na ograniczenie produkcji tego surowca, wykorzystywanego do wytwarzania płyt styropianowych. Jednocześnie nałożyła się na te ograniczenia produkcyjne awaria największego zakładu produkujący styren w Europie – LyondellBasell Covestro z Holandii. Spowodowało to jeszcze bardziej dynamiczny wzrost cen materiałów termoizolacyjnych opartych na styrenie. Wszystkie te zmiany wpływają negatywnie na gospodarkę spółdzielni. Wpływy na fundusz remontowy wynikające z wpłat mieszkańców w przykładowym budynku 2 klatkowym wynoszą ok. 22 – 23 tysiące rocznie. Natomiast koszt wykonania remontu elewacji wyniesie ok. 500 – 600 tysięcy złotych. Jak łatwo wyliczyć w takim budynku wykonując remont elewacji należałoby przez co najmniej 24 lata absolutnie nie wydawać ani grosza na jakiekolwiek prace remontowe.

Przykład aktualny – koszt remontu balkonów ( konieczność) w budynku Al. Piastów 6 po zmniejszeniu zakresu prac wyniesie 1.200.000 zł. Wpływy na fundusz remontowy tego budynku rocznie wynoszą 122.303 zł. Po wykonaniu tego remontu należałoby w tym budynku nie wykonywać żadnych prac przez co najmniej najbliższe 10 lat. Oczywiście LWSM ponosi zdecydowanie wyższe koszty remontów niż wpłaty mieszkańców na fundusz remontowy. Zasilamy fundusz m. in. kwotą wypracowanego zysku. Dodatni wynik finansowy LWSM za 5 ostatnich lat zasilił Fundusz Remontowy kwotą przeszło 8.500.000 zł. Dodatkowo zasilany był kwotami wynikającymi z umorzenia bardzo korzystnych pożyczek zaciągniętych w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Niestety w ostatnim czasie coraz trudniej o osiąganie dodatnich wyników finansowych jak i o zawarcie korzystnej pożyczki z WFOŚiGW w Katowicach, który zmienia ( na niekorzyść beneficjentów) warunki w trakcie trwania podpisanych umów a co za tym idzie coraz trudniej o dodatkowe pieniądze mogące zasilić Fundusz Remontowy.

Ogromny wzrost kosztów remontów to nie jedyny problem z jakim musi zmagać się Spółdzielnia. Notujemy znaczny wzrost kosztów w innych działaniach i tak:

Opłaty za ciepło

Aby uzmysłowić jak wzrosły te opłaty przekazujemy informacje jaki wzrost poszczególnych składników tej opłaty wystąpił od 01.04.2019 do 01.08.2021.

• Opłata za moc zamówioną – wzrost o 16%
• Opłata przesyłowa stała – wzrost o 24%
• Opłata przesyłowa zmienna – wzrost o 26%
• Opłata za nośnik ciepła – wzrost o 7%

I najważniejszy składnik tych opłat – Cena GJ ciepła – wzrost o 58% ( od 01.04.2021 do 01.08.2021 wzrost o 29%). Koszty ciepła i podgrzania ciepłej wody stanowią znaczącą pozycję w opłatach wnoszonych do spółdzielni, niestety na wielkość tych kosztów mamy znikomy wpływ. Jedyną możliwością przeciwdziałania podwyższanym stale cenom jest przeciwdziałanie wysokiemu zużyciu ciepła. Działania spółdzielni sprawiły, że zużycie ciepła zmalało. Przykładowo w sezonie 2002/2003 wyniosło 120.965,41 GJ a w ostatnim sezonie rozliczeniowym 2019/2020 – 66.443,49 GJ. Pomimo tak wielkiego zmniejszenia ilości zużytego ciepła w ślad za tym nie idzie zmniejszenie kosztów gdyż ceny poszczególnych składników taryfy ciepła od wielu lat rosną szybciej od oszczędności ciepła. W sezonie grzewczym 2002/2003 koszt 1 GJ wynosił 46,08zł a w sezonie 2019/2020 107,61 zł. Musimy mieć świadomość, że nasze rozliczenia za sezon 2020/21 będą niestety opiewały na kwoty dużo wyższe a rozliczenia kosztów ciepła za sezon 2021/22 będą opiewały na kwoty jeszcze wyższe.

Koszty eksploatacji naszych zasobów

Utrzymanie naszych zasobów w należytym stanie wymaga zapewnienia bieżącej obsługi zarówno technicznej jak również typowo porządkowej (sprzątanie w budynkach i w ich okolicach, utrzymanie placyków gospodarczych, zieleni i itp.). W tym celu LWSM Knurów ma zawarte umowy stałe z pięcioma firmami. Ostatnie regulacje w zakresie wynagrodzenia dla tych firm miały miejsce w roku 2018. W bieżącym roku wszystkie te firmy wystąpiły z wnioskami o dostosowanie stawek wynagrodzenia do minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w roku 2021 r. W wyniku prowadzonych rozmów i negocjacji, uwzględniając argumentację wykonawców (między innymi trudności z pozyskaniem pracowników) konieczne było zwiększenie dotychczas obowiązujących stawek o 30 – 40%. Poniżej informacje na tema wzrostu minimalnego wynagrodzenia w Polsce, które uwzględniono w trakcie negocjacji stawek z firmami wykonawczymi.

Minimalne stawki godzinowe – w roku 2018 – 13,70 zł. w roku 2021 – 18,30

Według wyliczenia dokonanego przez związki pracodawców oraz związki zawodowe minimalna kalkulacja stawki wynagrodzenia w budownictwie dla robót budowlano-montażowych oraz usług w zakresie gospodarowania nieruchomościami w Polsce w roku 2021 uwzględniając obowiązujące minimalne wynagrodzenie w wysokości 2 800,00 zł. za roboczogodzinę wynosi 16,6667 zł do czego należy doliczyć obowiązkowe narzuty podstawowe (ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i inne) w wysokości 4,190 zł oraz również obowiązkowe narzuty uzupełniające (urlop wypoczynkowy, ekwiwalent za odzież, badania lekarskie) w wysokości 2,5707 zł. co razem daje minimalną stawkę roboczogodziny w wysokości 23,43 zł. Jest to oczywiście goła stawka, którą pracodawca, chcąc być w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa pracy, musi wypłacić pracownikowi. Do tego konieczne jest doliczenie kosztów pośrednich oraz zysków (z reguły w wysokości ok. 40% ) i dopiero wówczas będziemy mieli realne wynagrodzenie jakie przysługuje wykonawcy. W III kwartale bieżącego roku zgodnie z SECOCENBUDEM, będącym bazą cenową stosowaną do rozliczania wszelkich prac, średnie stawki roboczogodziny wynosiły odpowiednio:

• prace sanitarne, instalacyjne – 35,60 zł za godzinę – na ternie powiatu gliwickiego, a dla woj. śląskiego 37,51 zł
• prace ogólnobudowlane – 36.70 zł za godzinę – na ternie powiatu gliwickiego, a dla woj. śląskiego 38,70 zł

Stawki obowiązujące aktualnie w LWSM pomimo ich zwiększenia są zdecydowanie niższe niż te podawane przez SECOCENBUD co nie zmienia problemu znacznego podwyższenia kosztów eksploatacji. Dodatkowym problemem jest stale zwiększający się koszt wywozu odpadów wielkogabarytowych i po remontowych. Miasto jako podmiot odpowiedzialny dokonuje wywozu tych odpadów raz w miesiącu podczas gdy potrzeby są znacznie większe. Stąd potrzeba wywozu tych odpadów przez spółdzielnię na koszt jej mieszkańców. Dodatkowo koszty te są znacznie wyższe od czasu gdy zlikwidowano PSZOK przy ul. Szpitalnej.

Koszty gazu – porównanie cen od 03.04.2020 do 15.08.2021

• Taryfa W-2 wzrost o 38%
• Taryfa W-3 wzrost o 64%

Zastosowanie konkretnej taryfy uzależnione jest od całkowitej ilości zużywanego gazu. Na szczęście (jeżeli w ogóle o jakimkolwiek szczęściu można w tym wypadku mówić) większość budynków rozliczanych przez LWSM rozliczana jest wg taryfy W – 2.

Koszty energii elektrycznej

Koszty energii elektrycznej rosły do tej pory głównie poprzez wprowadzanie nowych składników takich jak:

• opłata OZE ( Wynika ona z mechanizmów i instrumentów wspierania wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii oraz biogazu rolniczego i ciepła w instalacjach OZE )
• opłata kogeneracyjna (kogeneracja jest to proces, który w elektrociepłowniach pozwala jednocześnie wytwarzać energię elektryczną i ciepło).
• opłata stała mocowa ( opłata mocowa ma zapewnić stałe i bezproblemowe dostawy prądu)
• Pobór energii biernej indukcyjnej i pojemnościowej. Pisząc krótko i zrozumiale TAURON wprowadził składniki opłat, które w niczym nie zmieniają ilości ani zasad dostarczania energii elektrycznej. Mają jedynie wpływ na to, że odbiorcy płacą za energię zdecydowanie więcej

Wzrost kosztów energii elektrycznej od 01.01.2020 wyniósł 19,2% dla lokali użytkowych. Natomiast nowa oferta, której nie przyjęliśmy podwyższa ten koszt o kolejne 41,2% Dla lokali mieszkalnych koszty energii elektrycznej w stosunku do stycznia 2020 wzrosły o 15% natomiast w stosunku do stycznia 2019 wzrosły o 29,81%. Jednak otrzymujemy z TAURONU propozycje warunków umownych na rok 2022 z których wynika wzrost kosztów energii elektrycznej o kolejne przeszło 50%.

Wzrost opłat za użytkowanie wieczyste gruntu

W miesiącu sierpniu otrzymaliśmy wypowiedzenia opłat z tytułu użytkowania wieczystego gruntu dotyczące 2 działek i na tej podstawie opłaty te od 01.01.2022 wzrosną o ok. 84%. Podwyżki opłat dotyczące kolejnych działek są aktualnie w przygotowaniu.

Przytoczone dane liczbowe pokazują wagę problemu. Nie są to podwyżki kilku czy kilkunasto %. Są to podwyżki niespotykane w dotychczasowej działalności spółdzielni. Zarząd i pracownicy LWSM mają nadzieję, że nasi mieszkańcy dostrzegą wagę tych problemów i zrozumieją, że sytuacja jest trudna i wymaga wielu wyrzeczeń. Oczywiście najprostszym rozwiązaniem jest znaczna podwyżka opłat czynszowych. Zarząd jednak chce uniknąć drastycznych podwyżek, oczywiście w segmentach opłat na które ma wpływ. Nie mamy wpływu np. na wielkość kosztów ciepła ponoszonych przez mieszkańców. Natomiast w temacie podwyżki opłat związanych z funduszem remontowym i eksploatacją zasobów LWSM podejmujemy działania, które pozwolą na znacznie łagodniejsze podwyżki opłat w stosunku do drastycznego wzrostu kosztów.

Zarząd LWSM

info: lwsm knurow