Dzień Świętego Patryka

Dzień świętego Patryka wypada 17 marca.

Jest to święto irlandzkie, o wymiarze narodowo-religijnym.

Święty Patryk to bowiem patron tego kraju.

Dzień św. Patryka obchodzony jest jednak nie tylko w Irlandii, ale również w Stanach Zjednoczonych, Australii, Niemczech czy w Polsce.

Jego popularność wiąże się z powszechną fascynacją kulturą celtycką i jej obyczajami.

Dzień świętego Patryka został ustanowiony ku czci misjonarza i biskupa, który krzewił wiarę chrześcijańską w Irlandii. Żył on na przełomie IV i V wieku, wsławił się swoją działalnością duszpasterską, dokonywaniem rozmaitych cudów i szczególnym darem wykładania prawd wiary. Święty Patryk tłumaczył na przykład dogmat o Trójcy Świętej (Nie mogli oni zrozumieć, jak to jest możliwe, że są Trzy Osoby Boskie, a jednocześnie są one jednym Bogiem), na przykładzie trójlistnej koniczyny; stąd właśnie koniczyna stanowi symbol tego święta.

Według różnych legend, święty Patryk był cudotwórcą, który przywracał wzrok niewidomym, życie umarłym, a Irlandię uwolnił od plagi węży. Dlatego na obrazach jest często przedstawiany jako mnich, przydeptujący stopą węża.

Na temat świętego krążą niezliczone mity i opowieści. Nie wiadomo, z którego kraju pochodził, ale na pewno nie był Irlandczykiem. Urodził się prawdopodobnie w Walii lub Szkocji po koniec IV wieku. Był wychowywany w tradycji chrześcijańskiej. Kiedy miał 16 lat został porwany przez jednego z celtyckich wodzów, który przywiózł go do Irlandii jako pasterza.

Legenda podaje, że po 6 latach święty Patryk wydostał się z niewoli i udał się do Galii, gdzie uczył się u biskupa Germanusa z Auxerre. Wkrótce wrócił w rodzinne strony i postanowił zostać księdzem. Miał jednak proroczy sen, który wezwał go do nawrócenia Irlandii. W roku 432 powrócił więc do krainy Celtów jako głosiciel wiary chrześcijańskiej. Wcześniej został wyświęcony na biskupa.

Jedna z legend związanych z postacią świętego Patryka opowiada o 40 dniach, które duchowny spędził, modląc się na Croagh Patrick (Góra świętego Patryka). W tym czasie spłynęła na niego nadprzyrodzona moc, dzięki której oczyścił wyspę z plagi gadów i płazów. Dzisiaj wydarzenie to symbolizuje religijne oczyszczenie Irlandii spod władzy szatana. Na Croagh Patrick każdego roku podążają pielgrzymki.

Najbardziej uroczyste obchody Dnia świętego Patryka odbywają się oczywiście w Irlandii. Dzień ten jest wolny od pracy (nie tylko w Irlandii, ale także w Nowej Fundlandii i Labradorze oraz na Montserracie). Oprócz uroczystości religijnych organizowane są liczne festyny i zabawy uliczne. Tradycja nakazuje, aby każdy z tej okazji miał na sobie coś zielonego. Zieleń, a zwłaszcza koniczyna (shamrock), stanowi bowiem symbol Irlandii, jej wspaniałego krajobrazu, ale także emblemat wspominanego świętego.

Ważnym elementem celebracji jest ponadto spożywanie rodzimej whiskey. Szklanka tego trunku wypijana w Dzień świętego Patryka nazywana jest „dzbanem Patryka”. W innych krajach święto to wiąże się z promocją kultury irlandzkiej.

W pubach i restauracjach często podaje się zielone piwo, a obchodom towarzyszą festiwale muzyki irlandzkiej i pokazy irlandzkich tańców. Upowszechnił się również zwyczaj „kolorowania” różnych słynnych miejsc na zielono, np. Krzywej Wieży w Pizie czy Empire State Building w Nowym Jorku.

W Stanach Zjednoczonych obchody tego święta sięgają 1737 roku, kiedy Charytatywne Irlandzkie Stowarzyszenie w Bostonie zorganizowało pierwszą paradę.

W Polsce to święto obchodzone jest na sposób irlandzki od zaledwie kilku lat, po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Wcześniej było jedynie kolejnym wspomnieniem jednego z panteonu świętych Kościoła katolickiego.

Rosnącą popularność Dzień św. Patryka zawdzięcza wzrastającemu światowemu zainteresowaniu kulturą celtycką (liczne filmy, książki). Nie bez kozery przytaczane są także podobieństwa kulturowe i historyczne pomiędzy naszymi krajami – vide dziesięciolecia pod obcym panowaniem Anglików w przypadku Irlandczyków oraz rozbiorów i lat PRL w przypadku Polaków.

Dzień świętego Patryka w Polsce

W Polsce święto zyskuje z roku na rok na popularności. Tego dnia odbywają się koncerty, imprezy i pokazy tradycyjnego tańca. To również dobra okazja na skosztowanie tradycyjnych irlandzkich potraw. W irlandzkich pubach można napić się oczywiście irlandzkiego piwa. W niektórych miastach odbywają się też festiwale lub parady.

Pisząc o Dniu św. Patryka, nie można przy okazji pominąć pozostałych symboli irlandzkich, tak często wykorzystywanych w tym dniu.

Po pierwsze- trójlistna koniczyna. Według legendy, wykorzystał ją Święty Patryk poprzez pokazanie tej rośliny jako jednej łodygi z trzema liśćmi do zobrazowania istoty Trójcy Świętej. W dniu św. Patryka (17 marca), shamrock jest noszony w klapie ubrania przez Irlandczyków na całym świecie.

 

Bardzo ważną postacią irlandzką jest leprechaun  (laprikon)- rodzaj skrzata.

Leprikony są bardzo trudne do oswojenia, charakter mają bardzo ciężki wręcz nawet wojowniczy, a zwłaszcza łatwo wpadają w złość.

Leprikony są niesamowitymi sknerami. Z uporem dążą do posiadania bogactwa i dla tego celu mogą nawet ryzykować życiem ! Oglądają każdy grosik, który mają wydać , a swój majątek trzymają w wielkim metalowym garncu, który stanowi ich najcenniejszy skarb. Skarb Leprikona stał się legendarny wśród zwykłych śmiertelników i wielu próbowało go zdobyć.

Ma zawsze przy sobie dwie sakiewki: jedna zawiera srebrną, a druga złotą monetę. Srebrna moneta służy Leprechaunowi do płacenia za wszelkie potrzebne mu dobra; dzięki swej magicznej mocy zawsze znika z kieszeni sprzedającego i powraca do pierwotnego właściciela. Złota moneta służy mu za łapówkę dla każdego, który go schwyta; po zamianie właściciela zamienia się błyskawicznie w popiół lub w suche liście.

Ważnym elementem legend związanych z Leprikonami jest sprawa trzech życzeń, które Leprikon spełnia o ile zostanie złapany przez zwykłego śmiertelnika. Oczywiście Leprikony za wszelką cene zawsze chcą się wyrwać, najczęściej kłamią jak najęte, opowiadają niesamowite historie i chcą za wszelką cenę ogłupić człowieka.