Gliwice: Pomysły na nową aleję

Miejski Zarząd Usług Komunalnych rozstrzygnął konkurs na koncepcję zielonej alei rekreacyjnej pomiędzy ulicami Kochanowskiego i Toruńską. Uznano, że każda z trzech przedstawionych w konkursie propozycji zawiera elementy warte do wykorzystania przy tworzeniu projektu nowej ogólnodostępnej przestrzeni wypoczynkowej dla gliwiczan.

Planowana przez miasto aleja może mieć około półtora kilometra długości. Powinna prowadzić od centrum na południe miasta, od ul. Kochanowskiego do Toruńskiej, w stronę lotniska – mniej więcej równolegle do ruchliwej ul. Rybnickiej, ale w pewnej odległości od tej drogi, przecinając ulice Żwirki Wigury czy Bardowskiego. Umożliwi bezpieczne przemieszczanie się w tej części Gliwic piechotą, rowerem czy na rolkach, ale nie ma być tylko ładną ścieżką. Może powstać tu większy teren o charakterze parkowym – zielone i atrakcyjne miejsce odpoczynku oraz rekreacji dla wszystkich gliwiczan.

Aby poznać różne możliwości urządzenia nowej miejskiej przestrzeni, Miejski Zarząd Usług Komunalnych zorganizował konkurs na koncepcję architektoniczną zagospodarowania terenu roboczo zwanego Aleją Noworybnicką.

Na konkurs zgłoszone zostały trzy prace, wszystkie przygotowane przez architektów związanych z Gliwicami.

Pomysły oceniała komisja konkursowa pracująca pod przewodnictwem Mariusza Śpiewoka, zastępcy prezydenta Gliwic, a tworzyli ją przedstawiciele Miejskiego Zarządu Usług Komunalnych, specjaliści z merytorycznych wydziałów Urzędu Miejskiego (m.in. Planowania Przestrzennego oraz Architektury i Budownictwa) oraz przedstawiciel strony społecznej.

Zgodnie z regulaminem konkursu, architekci musieli uwzględnić w swoich pracach m.in. utworzenie traktu pieszego i ścieżki rowerowej, powstanie elementów małej architektury, przystanków rekreacyjnych, stanowisk do gier i ćwiczeń dla osób w różnym wieku,  wydzielonych stref relaksu, miejsc na handel sezonowy np. ofertę gastronomiczną. Mieli za zadanie także uwzględnić potrzeby osób niepełnosprawnych oraz określić zakres wykorzystania istniejącej zieleni i wprowadzenie nowych roślin, jak również sposób skomunikowania alei z sąsiednimi terenami.

Komisja oceniała atrakcyjność rozwiązań architektonicznych i zagospodarowania, rozwiązania funkcjonalno-użytkowe i przestrzenne, ich realność i ekonomikę, a także zastosowanie rozwiązań proekologicznych. Swoją opinię na temat prac konkursowych wyrazili także: Rada Dzielnicy Trynek, Stowarzyszenie Gliwicka Rada Rowerowa, radny Rady Miasta Gliwice Łukasz Chmielewski.

Komisja zadecydowała, że żadna z koncepcji nie będzie realizowana w całości, ale każda zawiera elementy, które powinny zostać wykorzystane przy projektowaniu alei.

Po dokładnej analizie przedstawionych koncepcji komisja uznała, że nie wpłynęła taka praca, która w stu procentach spełniałaby wszystkie wymogi określone w regulaminie konkursu, jednakże wszystkie zgłoszone pomysły okazały się interesujące. Dlatego też w przyszłym projekcie pojawią się różne atrakcyjne elementy z każdej z prac konkursowych.

Nagrody podzielono adekwatnie do punktów przyznanych poszczególnym pracom. Najwyższą nagrodę pieniężną w wysokości 8 500 zł przyznano za koncepcję „Aleja wielu ogrodów” (Rafał Drobczyk Sp. z o.o.). Nagroda w wysokości 8 000 zł przydzielona została koncepcji „Nowo_Rybnicka” (autorzy: Magdalena Pająk, Aleksandra Kupisińska, Tomasz Bradecki, Hanna Szczerbik – Wydział Architektury Politechniki Śląskiej), a 6 000 zł  otrzymała praca „Aleja do zgody” (Moogaa Studio Monika Głowacka).

Choć autorzy prac konkursowych przedstawili różne rozwiązania architektoniczne w zakresie zagospodarowania terenu, koncepcje miały elementy wspólne. Wszyscy chcą zachować w całości lub w jak największym stopniu istniejącą zieleń, skomunikować aleję z parkiem kieszonkowym przy ul. Rybnickiej (urządzonym przez miejską spółkę PWiK), a także nasadzić nowe rośliny. Istotnym rozwiązaniem okazało się stworzenie miejsc relaksu z dala od ulicy i urządzenie z dala od budynków mieszkalnych strefy gier oraz innych elementów zagospodarowania kojarzących się z głośniejszą zabawą. Za ważne uznano również m.in. wprowadzenie bezpiecznych rozwiązań na skrzyżowaniach alei z ulicami, po których jeżdżą samochody.

Planowana inwestycja jest w fazie przygotowań.

– Chcemy, aby powstała nowa miejska przestrzeń tworząca Park Południowy – otwarta dla wszystkich gliwiczan, spełniająca oczekiwania osób w różnym wieku. Takich miejsc na obszarach mocno zurbanizowanych wciąż brakuje, a wielu mieszkańców poszukuje na terenie miasta zielonych enklaw, nowych miejsc wypoczynku. Aleja z wieloma atrakcjami na pewno przydałaby się w tej części Gliwic zwłaszcza, że w pobliżu jest kilka dużych osiedli mieszkaniowych. Każdy mógłby tu przyjemnie spędzać czas, piesi i rowerzyści zyskaliby możliwość bezpiecznego przemieszczania się po mieście, z dala od ruchliwej ulicy – podkreśla Mariusz Śpiewok, zastępca prezydenta Gliwic.

Propozycje autorów prac konkursowych:

W przypadku najwyżej ocenionej koncepcji „Aleja wielu ogrodów” inspiracją były ogródki działkowe i idea wspólnych ogrodów miejskich. Zaproponowano ścieżkę pieszą i rowerową z pasem zieleni oraz otwarcie przyległych terenów zielonych dla wszystkich mieszkańców – przy zachowaniu ogrodowego charakteru miejsca wraz z istniejącą zielenią. Atrakcją nowej ogólnodostępnej przestrzeni byłyby ogrody o  różnych funkcjach, w których gliwiczanie mogliby spędzać wolny czas: gastronomiczny, gier, sportowy, zabaw, kawiarniany, relaksu, handlowy, botaniczny, edukacyjny, wyczynowy, sąsiedzki. Doceniono m.in. dobrze zaprojektowany przebieg ciągu rowerowego, kładkę nad ruchliwą ulicą, przenikanie się stref sportowo-rekreacyjnych dedykowanych poszczególnym grupom użytkowników i etapowanie inwestycji.

Druga koncepcja „Nowo_Rybnicka” zakłada stworzenie przy ścieżce dla pieszych i rowerzystów także sporej przestrzeni publicznej, przy zachowaniu maksymalnej ilości zieleni i istniejących drzew. Zaproponowano strefy o różnych funkcjach, z wieloma atrakcjami, a całość koncepcji dopełniają pagórki porośnięte trawą, które mogą służyć jako miejsca wypoczynku, a także liczne nowe drzewa, krzewy, byliny, łąki kwietne. Poszczególne części alei tworzą park sensoryczny z gatunkami roślin pobudzającymi różne zmysły: węchu, smaku, dotyku oraz wzroku. Komisja uznała, że walorem tej koncepcji jest m.in. dobrze zaprojektowana zieleń, harmonizująca z funkcjami terenu, strefowość, umiejscowienie rzeźb w przestrzeni publicznej oraz bardzo dobrze założona ekonomika wykonania i użytkowania.

Trzecia propozycja „Aleja do zgody” uwzględnia wykorzystanie i udostępnienie wszystkim gliwiczanom mniejszej części miejskiego terenu zajmowanego przez tymczasowe ogródki działkowe, m.in. zagospodarowanie pasa o szerokości 3-metrów, ogródków opuszczonych oraz polany pomiędzy działkami a osiedlem przy ul. Młodych Patriotów, gdzie mogłyby zostać urządzone miejsca do rekreacji sportowej. W koncepcji zaproponowano np. powstanie ogrodu społecznego i kawiarni społecznej, strefy aktywności oraz leśnych zacisz z leżakami. W tym przypadku walorami okazało się m.in. bardzo dobre połączenie z parkiem PWiK oraz częściowe zachowanie – przeniesienie ogródków działkowych.