Czerwionka-Leszczyny: Konkurs Drzewo Roku 2018

źródło ; portal mapowy http://portal.gison.pl/czerwionka-leszczyny/

(sugerujemy zapytanie właściciela czy zgadza się aby drzewo zostało

zgłoszone do konkursu)

– uzasadnienie związku zgłaszanego drzewa z historią i kulturą danej społeczności lokalnej, grupy ludzi lub pojedynczych osób poprzez opis wybranych najciekawszych wydarzeń (może być także podanie, legenda, ciekawostki itp.)

– lub / oraz uzasadnienie związku drzewa z mieszkańcami (mieszkańcem) we współczesności, to znaczy jaką rolę drzewo odgrywa obecnie, jak jest wykorzystywane miejsce, w którym rośnie; w jaki sposób podtrzymywana i rozszerzana jest wiedza na jego temat.

(max. 2 strony A4, czcionka Arial 12)

Od ponad 150 lat platan „Karol”( zdjęcie nr 1), wraz ze stojacym pod nim krzyżem, stanowi ważny element lokalnej historii i pamięci mieszkańców Leszczyn. W tym miejscu, pod platanem,  w 1858 roku ówczesny właściciel leszczyńskiego majatku baron Karol von Richthofen wzniósł drewniany krzyż upamiętniający ofiary epidemii tyfusu, która tylko       w 1848 roku pochłonęła ponad sto ofiar. W zbiorowej mogile pochowano prawdopodobnie w tym miejscu jej ofiary.

            Synem Karola był wybitny badacz nauk o ziemi, geograf, kartograf i podróżnik Ferdynand von Richthofen, który wprowadził do nauki pojęcie „Jedwabnego Szlaku”. Richtchofenowie byli właścicielami majątku lesczyńskiego w latach 1851 – 1865. Wielce prawdopodobne więc jest, że kształcący się wówczas we Wrocławiu, późniejszy profesor uniwersytetów w Bonn, Lipsku i Berlinie, spędzał wakacje w majątku rodziców. Ferdynand z kolei był wujkiem asa niemieckiego lotnictwa z czasów I Wojny Światowej – Manfreda von Richthofen, znanego jako „Czerwony Baron”.

            Położony na skrzyżowaniu ulic platan „Karol” jest ważnym pomnikiem przyrody, jednym z 12 istniejących na terenie Gminy i Miasta Czerwionka-Leszczyny. W 2009 roku utworzona została ścieżka dydaktyczno – przyrodnicza „Wśród leszczyn i śladów Bartelta”. Przy „Karolu” umieszczona została tablica /nr 7 „Ścieżki”/ informująca o walorach tego pomnika przyrody oraz historii samego miejsca. Wydano wtedy okolicznościowy folder dotyczący ścieżki oraz ćwiczenia dla uczniów miejscowych szkół. Trasa ścieżki cieszy się dużym zainteresowaniem mieszkańców Leszczyn i okolicy ponieważ obok „Karola” krzyżują się także ścieżki rowerowe i piesze wiodące przez Leszczyny. Są one także połączone ze szlakami „Początków Hutnictwa” i „Historii Górnictwa Górnośląskiego” oraz większością szlaków biegnących przez Ziemię Rybnicką.

            Krzyż oraz nierozerwalnie związany z nim platan „Karol” mają także ogromne znaczenie dla leszczyńskich parafian. Miejsce to jest bowiem corocznie odwiedzane przez procesje w ramach „Dni krzyżowych” na początku maja. To dni modlitwy o urodzaj i podziękowanie za udane zbiory. Między innymi dzięki tej formie uczczenia miejsca jest ono wraz z drzewem stale pilęgnowane. Niegdyś, przed industrializacją związaną z nieodległą kopalnią uprawa roli była podstawą utrzymania mieszkańców Leszczyn. Lokalizacja krzyża i platana w miejscu nawiązującym jeszcze do tragicznych skutków zarazy pogłębia ich  znaczenie. To ważny dla społeczności punkt na mapie miejscowości! Łączy on historię, czasami tragiczną, religię oraz szacunek dla natury, której przykładem jest piękne pomnikowe drzewo.

            Platan „Karol”, bedący symbolem tej częsci miejscowości, zainspirował nasze Stowarzyszenie do upowszechnienia wiedzy z zakresu ochrony przyrody. Przez lata nie miał platan, podobnie jak i większość istniejących na terenie Gminy i Miasta pomników przyrody, swojego imienia, nazwy. Ogłosiliśmy więc dwa konkursy na nazwę Drzewa oraz  jego przedstawienie w formie plastycznej. Pierwszy mial charakter otwarty i skierowany był do wszystkich mieszkańców Gminy. Drugi – do uczniów miejscowych szkół. Konkursy były elementami projektu „Jesteśmy częścią przyrody” realizowanego w drugiej połowie bieżącego roku pod patronatem Burmistrza. Wpłynęło ponad sześćdziesiąt prac plastycznych w różnej konwencji i technice. Zorganizowaliśmy w miejsowym Domu Kultury wystawę tych prac. Wszystkich uczestników obdarowaliśmy upominkami związanymi z szeroko pojętą przyrodą i historią lokalną. W konkursie na nazwę/imię platana wpłynęło kilkanaście, bardzo różnych, propozycji. Wybraliśmy imię „Karol” w kontekście wspomnianego na wstępie „dobrego leszczyńskiego pana” – barona Karola Henryka Ludwika von Richtchofena, który najprawdopodobniej posadził to rzadkie w naszym klimacie drzewo. Nagrodziliśmy wszystkich, nie tylko zgłaszających to imię.

Wszyscy uczestniczy konkursów, obok uczniów także seniorzy z Klubu „Krokus”, wzięli udział w wycieczce autokarowej ukazującej nasze pomniki przyrody.

            W ramach projektu wydaliśmy folder – przewodnik „Pomniki przyrody Gminy i Miasta Czerwionka – Leszczyny”, w którym istotne miejsce znalazł platan „Karol”. Wykonaliśmy też nową tablicę informacyjną o „Karolu”( zdjęcie nr2) i postawiliśmy ją przed pomnikiem. Zastąpi ona dotychczasową sprzed ośmiu lat. Sam „Karol”, jak i jego otoczenie były też tematem dwóch plenerów malarskich(zdjęcie nr 3) związanych z tematatyką ochrony przyrody, uczestnikami byli uczniowie miejscowych szkół.

            Nasz „Karol” nie jest więc już drzewem anonimowym, ma wreszcie swoje imię. W ramach jego „promocji” udało nam się zainteresować ochroną przyrody nie tylko członków Stowarzyszenia, uczniów naszych szkół ale i coraz bardziej aktywne środowisko seniorskie. O „Karolu”, wtedy jeszcze pięknym bezimiennym platanie klonolistnym, pisano także w lokalnej i regionalnej prasie oraz kilku książkach, m.in. „Okazałe drzewa Gminy i Miasta Czerwionka-Leszczyny” Aleksandra Żukowskiego, „Szlakami Zielonego Śląska” tegoż autora /we współpracy z Anną Gudzik/ oraz „Zarys dziejów Leszczyn” Bogdana Klocha. Wymieniają go także wydawane przez Gminę okolicznościowe foldery ja promujące.