Starostwo Powiatowe w Gliwicach: Spotkanie o ochronie powietrza

Poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu oraz pułapu stężenia ekspozycji” był tematem spotkania, które odbyło się 9 maja w Starostwie Powiatowym w Gliwicach.

Spotkanie przeznaczone było dla przedstawicieli powiatowych i gminnych jednostek samorządu terytorialnego z naszej części województwa. Zorganizował je Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, a starostwo było współorganizatorem. Podobne spotkania zaplanowane są łącznie w 5 powiatach w województwie.

– Spotykamy się po to, by w jak najszerszym zakresie poznać założenia nowego Programu ochrony powietrza, wyjaśnić wątpliwości z nim związane oraz dowiedzieć się, jak należy go realizować – mówił, witając przybyłych, Mariusz Dyka, naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa w Starostwie Powiatowym w Gliwicach.

Zagadnienia te przedstawiły Blanka Romanowska i Katarzyna Korszun-Kłak z Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

– Jakość powietrza w województwie śląskim jest najgorsza w kraju, a zapewne i w Europie – przypomniała Blanka Romanowska. – Stąd konieczność podjęcia radykalnych i skutecznych kroków, by temu przeciwdziałać.

Kluczową rolę dla realizacji działań wskazanych w Programie odgrywa podjęta przez Sejmik Województwa Śląskiego w 2017 r. uchwała w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa śląskiego ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, jak również ograniczenia dotyczące spalanych paliw.

W celu realizacji działań naprawczych, samorządy lokalne powinny stworzyć dla mieszkańców system zachęt finansowych pomocny w ograniczeniu emisji z sektora bytowo-komunalnego, korzystając w tym celu z dofinansowania, jakie można otrzymać m.in. z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach oraz RPO WSL. Szczególny nacisk położony został na zastąpienie niskosprawnych urządzeń grzewczych siecią ciepłowniczą lub urządzeniami opalanymi gazem, ewentualnie urządzeniami spełniającymi minimum wymogów jakościowych dla urządzeń na paliwa stałe klasy 5. Konieczne są również inwestycje związane z termomodernizacją obiektów ogrzewanych w sposób indywidualny w celu ograniczenia strat ciepła.

Program opracowany został do 2027 r. Przewiduje się, że realizacja wszystkich zaplanowanych w nim działań pozwoli na wyeliminowanie występowania przekroczeń dopuszczalnych stężeń średniorocznych dla pyłu PM10 i PM2,5 oraz ponadnormatywnej liczby przekroczeń stężenia dobowego dla pyłu PM10 na całym terenie województwa śląskiego. Nie uda się natomiast osiągnąć poziomu docelowego stężenia średniorocznego benzo(a)pirenu, jednak wartości przekroczeń będą wyraźnie niższe od wartości zarejestrowanych w roku 2015, który to jest punktem wyjścia do opracowania założeń Programu.

Program ma wielkie znaczenie dla mieszkańców województwa ze względu na negatywny wpływ  substancji zanieczyszczających powietrze na środowisko oraz zdrowie ludzi. Szczególnie niebezpieczne jest długotrwałe narażenie na wysokie stężenia pyłu zawieszonego, które może powodować szereg chorób, a bezpośrednie narażenie na pył (przez drogi oddechowe) prowadzi m.in. do nasilenia objawów chorobowych. Jak wynika z raportów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), długotrwałe narażenie na działanie pyłu zawieszonego PM2,5 skraca życie statystycznego mieszkańca UE o ponad 8 miesięcy, a w przypadku mieszkańców Polski – aż o 10 miesięcy. Grupami wysokiego ryzyka są osoby starsze, dzieci, oraz osoby mające problemy z sercem i układem oddechowym.

Trucie też po prostu nie opłaca się. Jak podkreślają twórcy Programu, oddychanie zanieczyszczonym powietrzem powoduje wiele problemów zdrowotnych, co rodzi określone koszty, np.: potrzebnych konsultacji lekarskich, zakupu leków, ewentualnej hospitalizacji, jak również koszty nieobecności w pracy, czy w szkole. W skali województwa śląskiego szacuje się je na 6 mld zł rocznie. Natomiast koszt inwestycji, mających na celu redukcję emisji powierzchniowej do poziomu wyznaczonego w Programie, oszacowany został na łączną kwotę ok. 8,3 mld zł, poniesioną podczas całego okresu jego realizacji, czyli do roku 2027. Podczas spotkania przypomniano również, że Polsce grożą wysokie kary za przekraczanie dopuszczalnych norm zanieczyszczenia powietrza.

Program nakłada na gminy i miasta na prawach powiatu określone obowiązki, mające na celu osiągnięcie konkretnych efektów ekologicznych. Muszą one co roku sporządzać informacje na ten temat, przekazywane do Urzędu Marszałkowskiego. Są to bardzo szczegółowe dane, informujące np., ile przestarzałych kotłów grzewczych zostało wymienionych na ich terenie na nowoczesne, ile było podłączeń do sieci ciepłowniczej czy ile wykonano kontroli „trujących” pieców.

Podczas spotkania omówiono także Plan Działań Krótkoterminowych, który dotyczy m.in. informowania mieszkańców o przekroczeniach norm zanieczyszczenia powietrza.

Bliższe informacje na ten temat znajdują się na stronie powietrze.katowice.wios.gov.pl.

Info: starostwo.gliwice.pl