Moralność Pani Dulskiej – Teatr Paranoja

Świetna sztuka i piątek skąpany w słońcu to bardzo ciekawa kompilacja przed weekendowa, a ponadto doskonała propozycja na udany popołudniowy relaks w Domu Kultury w Knurowie-Szczygłowicach.

Osoby, które lubią magię teatru i są wrażliwe na ten rodzaj sztuki, mogły doznać tego uczucia uczestnicząc 2 czerwca 2017 roku w przedstawieniu Teatru Paranoja pt. „ Moralność Pani Dulskiej”, wg Gabrieli Zapolskiej.

Teatr Paranoja pod kierownictwem pani Joanny Święcik-Patera istnieje od ponad 10 lat, a w jego szeregach występują młodzi artyści, pełni zapału twórczego, gdzie do perfekcji opanowali swój warsztat aktorski.

Utwór Gabrieli Zapolskiej „Moralność Pani Dulskiej” stał się bardzo popularny w epoce Młodej Polski, czyli ponad 100 lat temu, ale wciąż jest absolutnie aktualny. Sztuka demaskuje nasze niedoskonałości, między innymi: krętactwo, chytrość, fałsz, pychę, wysokie mniemanie o sobie czyli ten pesymistyczny, karykaturalny obraz, który przedstawiła Gabriela Zapolska to nic innego jak protest przeciwko obłudzie.

Akcja dramatu Zapolskiej toczy się w mieszkaniu Dulskich. Głównym problemem utworu jest kryzys moralności mieszczańskiej ukazany przez kompromitację kołtuństwa rodziny Dulskich, a zwłaszcza przez demaskację postaci tytułowej. Życie Dulskich jest farsą w tym sensie, że toczy się poprzez nieustanne kontrasty głoszonych zasad i cnót oraz codziennej życiowej praktyki, która tym zasadom przeczy. Filozofia Dulskiej sprowadza się do tezy, że dla ludzi, na zewnątrz, trzeba się prezentować jak najkorzystniej. Jej życiem rządzi gra pozorów (inne czyny i słowa dla obcych, inne dla swoich). Osobowość tej kobiety zdominowała wszystkich domowników. Dawno stracił autorytet mąż – Felicjan, który całkowicie poddał się tyranii żony. Zadawalają go wydzielane przez nią groszaki na kawę i cygara. Córki Dulskiej zestawiła Zapolska na zasadzie kontrastu: wrażliwa Mela, zagubiona, chorowita i bezradna oraz Hesia, wierne odbicie matki. Dulska dba o wychowanie dzieci. Posyła córki na pensję, łoży na ich lekcje muzyki i tańca, jednocześnie jednak wpaja im zasady swojej moralności i uczciwości (każe się Hesi kurczyć w tramwaju, aby zapłacić zań ulgowy bilet). Zbyszko to młody człowiek obdarzony inteligencją i krytycyzmem, wyostrzonym prawdopodobnie przez kawiarniane kontakty ze środowiskiem cyganerii artystycznej. Nie ukrywa swej wrogości wobec wszystkiego co prezentuje matka. Jednak jego bunt jest krótkotrwały, okazuje się za słaby na walkę z kołtuństwem.

Rodzina mieszczańska, kołtuńska, to nic innego, jak umowa biznesowa, gwarantująca niezmienność stanu posiadania. Dlatego tak zaciekle trzeba walczyć z mezaliansem, jaki przez moment groził domowi Dulskich. Lepiej dla utrzymania status quo zapłacić Hance za jej krzywdę – nawet 1000 koron i „jazda”, aby za chwilę „wszystko wróciło do normy”. W ten sposób w świecie zdemoralizowanym rządami pieniądza, przy pomocy pieniędzy należy pozbyć się problemu ciąży służącej. Cynicznie i zgodnie z wyznawaną moralnością.

Zapolska w utworze zerwała z podziałem na komedię i tragedię. „Moralność pani Dulskiej” jest określana mianem tragifarsy, czyli utworu, w którym widoczne są obok siebie elementy tragizmu i komedii. Tekst podzielony jest na sceny i akty. Jest to utwór trzyaktowy, noszący podtytuł – Tragifarsa kołtuńska.

Od momentu kiedy autorka napisała swe wielkie dzieło pt. „Moralność Pani Dulskiej” ludzie zbytnio się nie zmienili, więc jest to duża szansa dla osób, które pielęgnują takie poglądy, aby je dostrzegli i zmienili.

Sztuka, która została wystawiona na sali widowiskowej w Domu Kultury w Knurowie-Szczygłowicach odbyła się w dwóch aktach z krótką przerwą na aromatyczną kawę i smaczne ciastko dla publiczności.

Spektakl wyreżyserowany przez panią Joannę Święcik–Patera, która również zadbała o oprawę muzyczną, został perfekcyjnie zrealizowany i świetnie zagrany. Efektowna oprawa scenograficzna, wartka akcja i historia mieszczaństwa, gwarantują dobrą, a przy tym pouczającą zabawę.

Cała widownia była pod wielkim wrażeniem wystawionej sztuki i z przyjemnością, a także z zapartym tchem obejrzała do końca spektakl, nagradzając młodych artystów gromkimi brawami.

I szkoda jedynie, że przedstawienie „Moralność Pani Dulskiej” po roku na scenie przechodzi do historii czyli po raz ostatni było wystawione w dniu 2 czerwca 2017 roku na deskach knurowskiego Domu Kultury. Miejmy nadzieję, że niebawem Teatr Paranoja znów zagości z nową sztuką i to równie ciekawą.

Obsada spektaklu – Moralność Pani Dulskiej:

Pani Dulska – Joanna Matuszewska
Pan Dulski – Beata Haraś
Zbyszko – Patryk Chrobak
Juliasiewiczowa – Konstancja Dziedzic
Hesia – Jagoda Zacher
Mela – Aleksandra Olejniczak
Hanka – Anna Kruk
Tadrachowa – Aleksandra Szewczyk
Jadzia – Alicja Wronkowska

 

Relacja: Agnieszka Łyko