Knurów: Artykuł uczniów MSP 9 o Ignacym Daszyńskim

Ignacy Daszyński

Ignacy Daszyński w nocy z 6 na 7 listopada 1918 roku stanął na czele lewicowego Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej (tzw. rządu lubelskiego). Kim był premier pierwszego gabinetu odradzającej się po latach zaborów Rzeczpospolitej?

Ignacy Ewaryst Daszyński(ur.26 października 1866 w Zbarażu,zm.31 października 1936 w Bystrej Śląskiej koło Bielska)polski polityk socjalistyczny, premier rządu lubelskiego w 1918 r. publicysta, współzałożyciel PPSD(Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej),później PPS, w 1929 r. jeden z założycieli Centrolewu. W czasie przewrotu majowego w 1926 r. poparł Józefa Piłsudskiego, później jednak przeszedł do opozycji. Marszałek Sejmu w latach 1928–1930.W działalności konspiracyjnej i twórczości publicystycznej używał pseudonimów :Daszek, Żegota i Ignis.

Wczesne lata

Rodzice, urzędnik starostwa Ferdynand Daszyński (1816-1875) i jego druga żona, pochodząca z ubogiej szlachty Kamila z Mierzeńskich (1834-1895), zadbali o patriotyczne wychowanie dzieci. Przyszły premier, nie licząc przyrodniego rodzeństwa, miał trzech starszych braci i młodszą siostrę. Duży wpływ miał na niego zwłaszcza Feliks (1863-1890), z którym dzielił drogę socjalistycznego działacza i publicysty. Po śmierci ojca Daszyńscy przeprowadzili się do Stanisławowa. Dziesięcioletni Ignacy był bardzo dobrym uczniem, szybko zaczął więc dorabiać udzielając korepetycji. Sytuacja materialna rodziny nie była bowiem najlepsza, dodatkowe dochody pozyskiwano jednak dzięki wynajmowaniu pokoi.

Działalność polityczna

W latach 1886–1889 przez represje austriackie sytuacja materialna Daszyńskiego pogorszyła się na tyle, że musiał zrezygnować ze studiów. Przeniósł się na ziemie Królestwa Polskiego i zatrudnił się znowu jako prywatny nauczyciel. Wciąż prowadził działalność niepodległościową – m.in. przewoził przez granicę ulotki. Został wkrótce omyłkowo aresztowany przez władze carskie – wzięto go za jego brata, Feliksa, który był wówczas znanym działaczem rewolucyjnym. Daszyński spędził pół roku w więzieniu. Po wyjściu na wolność wrócił do zaboru austriackiego i usiłował podjąć przerwane studia, ale kolejne aresztowania uniemożliwiły mu naukę. Podjął decyzję o wyjeździe do Argentyny. Dotarł tylko do Paryża, gdzie działacze socjalistyczni, Aleksander Dębski i Stanisław Mendelson, przekonali go do pozostania w Europie. Przez pewien czas studiował w Zurychu, gdzie miał styczność z wieloma znanymi socjalistami. Na ziemie polskie wrócił w 1890 roku, zamieszkał w Krakowie, potem przeniósł się do Lwowa. Rozpoczął próby tworzenia socjalistyczno-niepodległościowych partii robotniczych. W roku 1892 był jednym z przywódców I Zjazdu Galicyjskiej Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej (PPSD) we Lwowie. Został potem aresztowany i osadzony na dziesięć tygodni w więzieniu. Po wyjściu na wolność nadal działał w PPSD, stał się jednym z autorów programu tej partii. Domagał się reform socjalnych, ośmiogodzinnego dnia pracy, nacjonalizacji środków produkcji oraz powszechnego prawa wyborczego. Gdy Austria wprowadziła częściowe wolne wybory, Igancy Daszyński wziął w nich udział, zdobywając aż 75 proc. głosów okręgu krakowskiego. W roku 1897 został posłem na sejm austriacki. W tym samym roku pojął za żonę aktorkę Marię Paszkowską.

Info: Nicole Krawczyk i Bartosz Śniewierski z klasy 8 – MSP 9