Kultura: Karol Dickens opowiada „Opowieść Wigilijną” po śląsku

W sobotę, 11 listopada, wydawnictwo Silesia Progress opublikowało najbardziej znaną nowelę Karola Dickensa „A Christmas Carol” („Opowieść Wigilijna”) w śląskim przekładzie zatytułowanym „Godniŏ Pieśń”.

Wydana po raz pierwszy 174 lata temu historia Ebenezera Scrooge’a nigdy nie wyszła z druku. Ta wspaniała baśń o ludzkiej transformacji i odkupieniu przetłumaczona na wiele języków doczekała się też wersji najbliższej Ślązakom. Jest to pierwszy w historii przekład prozy na język stąd.

Autorem dzieła jest Grzegorz Kulik, gospodarz kanału „Chwila z Gŏdkōm” w serwisie YouTube. Jak sam wyjaśnia, jest miłośnikiem Wielkiej Brytanii, Londynu i samego Dickensa. Praca nie należała do najłatwiejszych i choć pierwsze przymiarki do tłumaczenia miały miejsce już pod koniec 2013 roku, to obecną formę tekst otrzymał w sierpniu.
O ciekawości i ważności książki przekonuje dr Artur Czesak z UJ, dialektolog, autor książki „Współczesne teksty śląskie na tle procesów językotwórczych i standaryzacyjnych słowiańszczyzny”:
„Czy stwierdzenie, że to przekład i że nadaje się do czytania, to pochwała? Tak, ponieważ gdyby tłumacz na przykład miał pomysł na zastąpienie XIX-wiecznego Londynu dymiącą Königshütte, a w ślad za tym pozmieniałby imiona bohaterów na Karlik, Hajnel czy Franz, mielibyśmy do czynienia ze zgoła innym dziełem. Mogłoby to też oznaczać pewną słabość śląszczyzny jako docelowego języka przekładu. Słabość, bo dokonanie takiego zabiegu byłoby kapitulacją i stwierdzeniem, że nie można opowiedzieć o Londynie po śląsku […].

Tekst mieni się formami nieczęsto słyszanymi i czytanymi w śląskiej tekstosferze. Część z nich to archaizmy, w które tchnięto nową siłę. »Pieśń« prozą brzmi, dobrze się ją czyta na głos. Realia innego miejsca i czasu, kreacja narratora, różnice dynamiki wypowiedzi poszczególnych postaci, a nawet dające się rozpoznać w języku różnice pozycji społecznej, pochodzenia regionalnego i mentalności, są w jakiś sposób oddawane lub transponowane. […] Radosny przekład Grzegorza Kulika jest więc krokiem naprzód w historii literatury, otwarciem nowych możliwości, poszerzeniem horyzontów stylistycznych i poznawczych literatury Górnego Śląska.”
Książkę można nabyć w sklepie wydawnictwa, w katowickich Gryfnie i GiftStore oraz innych dobrych księgarniach na terenie Górnego Śląska.

Pełną recenzję dra Czesaka można znaleźć na stronie wydawnictwa.